توربینها دستگاه مکانیکی دواری هستند که انرژی موجود در حرکت سیال را به کار تبدیل میکنند. این تجهیزات یکی از انواع توربو ماشینها هستند که حداقل دارای یک بخش دوار است وبه آنها روتور گفته میشود. زمانیکه سیال با سرعت مشخص به توربین برخورد میکند پرههای آن به حرکت در میآیند و این پرهها در زمان حرکت دارای انرژی مکانیکی هستند و میتوانند با تبدیل این انرژی به انرژی الکتریکی تولید برق کنند.
عمر این تجهیزات با ارزش و قطعات این سیستم به تغذیه مداوم روغن با کیفیت مناسب، حجم کافی، درجه حرارت و فشار تعریف شده وابسته است. روانکاری نادرست ماشین آلات علاوه بر آنکه باعث تقلیل راندمان مکانیکی و پایین آمدن بازده زمانی میشود، سبب فرسایش بیش از حد، فرسودگی و از کار افتادن زودرس ماشین میگردد. روانکاری نقش مهمی در انجام حرکت صحیح، مداوم و اقتصادی توربین دارد.
روغن توربین معمولا یک روغن پایه پارافینیک با 2% ادتیو است که این درصد شامل ادتیوهای آنتی اکسیدان، ضدزنگ و خوردگی، ضد کف و سایش میباشد.
وظایف سیستم روغن کاری به شرح زیر میباشد:
- کنترل ارتعاشات شفت توربین
- روانکاری
- خنککاری
- دور کردن آلودگی از یاتاقانها
- محافظت در برابر خوردگی و زنگزدگی
- کاهش اصطکاک
مهمترین وظیفه سیستم روغنکاری توربین، کنترل ارتعاشات و عبور از فرکانس طبیعی در زمان دور دادن توربین است؛ زیرا در ماشینهای بزرگ(مثل توربینها)، بلبرینگ معمولا توان عبور از فرکانس طبیعی را ندارد و برای عبور از آن به فیلم روغن (Oil film) احتیاج دارد.
اکسیداسیون، تخریب حرارتی روغن، آلودگی خارجی و مصرف ادتیوها سبب تخریب روغن توربین میشوند. در اثر اکسیدشدن روغن توربین کربکسیلیک اسیدها، آلدهیدها و کتونها تولید میشوند که در صورت ادامه فرآیند اکسیداسیون ، وارنیش و لجن در روغن تشکیل میشود.
استاندارد ASTM پروتکل D4378 را برای پایش وضعیت روغن معرفی کردهاست. این استاندارد خواص فیزیکی و شیمیایی، اندازهگیری آلودگیها و خواص عملکردی روغن را بررسی میکند. بهترین لیست آزمایشها جهت پایش وضعیت روغن بهصورت ماهیانه ویسکوزیته، عدد اسیدی، آب، شمارش ذرات و آنالیز میباشد. بررسی شرایط روغن توربین شمایی خوبی از وضعیت توربین را بیان میکند که جهت حفظ این تجهیز ارزشمند بسیار حائز اهمیت میباشد.